Մարդկային գիտակցությունն ունի մակարդակներ: Որքան էլ քեզ թվա, թե գիտակցական բարձունքում ես, աճելու տեղ միշտ կա: Առաջին անգամ գիտակցական աճ զգացի 25 տարեկանում, երբ սկսեցի ինքնակրթվել և ինքնաճանաչմամբ զբաղվել: Այդ տարիքում էր, որ հասկացա հակառակ կարծիքներ լսելու կարևորությունը: Այն, ինչը նախկինում տհաճ էր, սկսեցի արժևորել: Հաղթահարեցի դիմացինի կարծիքը լսել չցանկանալու,
Ես նկատել եմ, որ հաճախ եմ օգտագործում «գիտակից», «գիտակցություն», «գիտակցական մակարդակ» բառերը: Դա ինքնըստինքյան է ստացվում: Հավանաբար պատճառն այն է, որ սեփական գիտակցությունն ընդլայնելն իմ կյանքի գլխավոր զբաղմունքներից է: Գիտակցության որոշակի մակարդակի գալը ինձ համար առաջին փուլն է իմաստալից կյանք ապրելու:
Ես հասուն դարձա այն ժամանակ, երբ հասկացա, որ անունս ընդամենը պատահական վեց տառ է, իսկ ծննդյանս օրը՝ սովորական օր: Որ իմ սիրելի մարդիկ ընդամենը մի քանիսն են անթիվ սիրված մարդկանցից, և սեփական զգացմունքներս՝ ընդամենը փոքրիկ ճառագայթ աշխարհում մարդկանց զգացածից: Որ մեր արտաքինն աշխարհում ոչինչ չի փոխում, փոխարենը մեր բնավորությունը մեր
Հաճախ կյանքի տարբեր իրավիճակներում մեր պահվածքը որոշվում է ոչ թե նրանով, թե ինչ ենք մենք ուզում, ինչպես ենք տվյալ իրավիճակն ինքներս տեսնում, այլ նրանով, թե ինչպես է այդ իրավիճակում իրեն պահում շրջապատը: Մեզ զգալով որպես մեծ շրջապատի փոքր մաս՝ մենք կրկնօրինակում ենք մեծամասնության պահվածքը, գործողությունները, մտածելակերպը: Մենք վախենում ենք տարբերվել,
Որպեսզի մարդը կարողանա փոխվել, նա պետք է դուրս գա իր գիտակցական սահմանափակումից: Առաջին բանը, ինչին ես ուշադրություն դարձրեցի տարիներ առաջ, երբ դիմավորեցի իմ առաջին լուսաբացը Հայաստանի հեռավոր զորամասերից մեկում, զորամասի սպիտակ պարիսպներն էին, որոնք ուրվագծում էին մեր նոր աշխարհի սահմաններն առաջիկա տարիներին: «Երկո՜ւ տարի անց եմ կացնելու այս պարիսպների մեջ…,-